علت یخ زدن لوله‌های کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها

کاهش یا نشتی گاز مبرد

اگر مبرد در مدار کمتر از حد لازم باشد (به‌دلیل نشتی گاز یا شارژ ناکافی)، فشار در اواپراتور کاهش یافته و دمای سطح لوله‌ها به زیر صفر می‌رسد. در این شرایط، رطوبت محیط روی لوله‌ها برفک یا یخ می‌زند.

راهکار:

•شناسایی نشتی با کف صابون، یا دستگاه نشت‌یاب مبرد.

•بستن محل نشتی (لحیم، جوش نقره)

•وکیوم و شارژ مجدد گاز طبق وزن استاندارد درج‌شده روی پلاک دستگاه.

قرارگیری لوله‌های رفت و برگشت در معرض هوای سرد محیط

اگر لوله‌های برهنه (فاقد عایق) در فضای بسیار سرد قرار گیرند (مثلاً کولرگازی نصب شده در بالکن در زمستان یا منطقه سردسیر)، اختلاف دما می‌تواند سبب کندانس یا یخ‌بستن روی سطح لوله شود.

راهکار:

•عایق‌کردن کامل لوله‌ها با فوم مناسب (مانند عایق EPDM یا عایق الاستومریک).

•جلوگیری از تماس مستقیم جریان هوای سرد با لوله‌ها (مثلاً عبور لوله‌ها از داکت محافظ).

•در صورت نیاز، استفاده از هیتر لوله (Heating Tape) در شرایط بسیار سرد.

کثیف بودن فیلترهای هوا

فیلتر هوای پنل داخلی اگر با گردوغبار و پرز مسدود شود، مقدار هوای عبوری از اواپراتور کاهش می‌یابد و مبرد حرارت کافی دریافت نمی‌کند و ممکن است در قسمتی از مدار دما به زیر صفر برسد، منجر به یخ‌زدگی لوله برگردد.

راهکار:

•تمیزکردن فیلتر به‌صورت دوره‌ای (حداقل ماهی یک‌بار در فصل گرم).

•در صورت پارگی یا فرسودگی، تعویض فیلتر.

•بررسی جریان هوای آزاد در ورودی پنل (نبود موانع یا اجسام نزدیک).

عدم عبور جریان هوای کافی از کویل اواپراتور

اواپراتور باید هوای محیط را از طریق فن بلوور بکشد و با عبور از پره‌های اواپراتور، گرمای هوا را به مبرد منتقل کند. اگر این فرآیند مختل شود (مثلاً کویل اواپراتور کثیف باشد یا جریان هوا مسدود شده باشد)، دمای سطح اواپراتور پایین آمده و باعث یخ‌بستن لوله‌ها می‌شود.

راهکار:

•تمیز کردن کویل اواپراتور با اسپری شستشوی مخصوص یا استفاده از بخارشوی (با احتیاط).

•رفع انسداد مسیر هوای ورودی (بازدید ورودی پنل)؛ اطمینان از بازبودن دریچه‌ها و نبستن مسیر با پرده یا مبل.

•بررسی لوله درین و سینی جهت اطمینان از تخلیه آب.

نقص در عملکرد فن بلوور داخلی

فن بلوور، جریان هوا را از محیط گرفته و به روی اواپراتور می‌دمد. اگر موتور فن معیوب باشد یا پره بلوور شکسته/تاب‌دار باشد، جریان هوای کافی نخواهد داشت. این وضعیت باعث کاهش تبادل گرما و افت شدید دما در لوله‌ها.

راهکار:

•بازدید موتور فن: چرخاندن محور، تست سیم‌پیچ با مولتی‌متر، بررسی خازن راه‌انداز.

•در صورت خرابی یا قفل‌شدن بلبرینگ، تعویض موتور فن.

•تعمیر یا تعویض پره بلوور اگر شکسته یا کج شده است.

انسداد یا گرفتگی لوله‌های رفت و برگشت

در مسیر مسی کولرگازی، اگر آلودگی (ذرات مس، روغن سوخته یا لحیم غیراستاندارد) وجود داشته باشد، می‌تواند بخشی از لوله را تنگ یا مسدود کند. در چنین حالتی، جریان مبرد ناقص می‌شود و فشار/دما در بخش‌هایی از لوله پایین می‌آید و منجر به یخ‌زدن لوله می‌شود.

راهکار:

•تشخیص انسداد با اندازه‌گیری اختلاف فشار دو سمت لوله.

•شستشوی مدار با گاز ازت برای حذف ذرات گرفتگی، وکیوم کامل.

•در صورت انسداد شدید، تعویض بخشی از لوله یا اصلاح لحیم‌کاری.

خرابی قطعات داخلی (شیر برقی، سنسور بیرونی، …)

در مدل‌های اینورتر یا مجهز به حالت گرمایش، شیر برقی (شیر چهارطرفه) نقش تغییر مسیر مبرد را دارد. اگر شیر برقی گیر کند یا معیوب شود، ممکن است جریان مبرد درست صورت نگیرد و لوله‌ها یخ بزنند. سنسور بیرونی هم در کنترل کارکرد کمپرسور نقش دارد؛ اگر خرابی آن باعث دستور اشتباه به کمپرسور شود، امکان یخ‌زدن وجود دارد.

راهکار:

•تست شیر برقی با ولتاژ و سیگنال مربوطه (معمولاً 24V یا 220V بسته به دستگاه).

•تعویض شیر برقی در صورت گیر کردن مکانیکی یا سوختن بوبین.

•بررسی سنسور محیط بیرونی با مولتی‌متر و نمودار مقاومت/دما.

نصب اشتباه یا طولانی بودن مسیر لوله‌ها

اگر لوله‌های مسی بسیار طولانی‌تر از حد مجاز طراحی شرکت باشند یا شیب و قطر نامناسب داشته باشند، افت فشار ایجاد می‌شود و چرخه تبرید مختل می‌گردد. همچنین عایق‌کاری ناکافی لوله‌ها می‌تواند به تشکیل برفک در نقاط سرد کمک کند.

راهکار:

•رعایت حداکثر طول لوله توصیه‌شده توسط سازنده کولرگازی.

•عایق‌بندی کامل با فوم الاستومری با ضخامت مناسب.

•نصب یونیت بیرونی در موقعیت مناسب جهت کاهش طول لوله.