کولرگازی با چی کار میکنه؟ آشنایی با نحوه عملکرد و اجزای اصلی
وقتی واژه “کولرگازی” را می‌شنوید، شاید تصور کنید که این دستگاه برای خنک‌کنندگی از گاز شهری استفاده می‌کند. درحالی‌که این یک برداشت اشتباه است. نام “کولرگازی” در واقع به‌دلیل بهره‌گیری از گاز مبرد (فریون یا دیگر گازهای سرمایشی) در فرآیند خنک‌سازی انتخاب شده است. درواقع کولرگازی برای کارکرد خود از برق کمک می‌گیرد تا با به‌گردش درآوردن گاز مبرد در سیکل تبرید، محیط را خنک یا گرم کند. در این نوشته به پرسش «کولرگازی با چی کار میکنه؟» پاسخ می‌دهیم، اجزای اصلی یک کولرگازی را معرفی و وظایف هر یک را تشریح می‌کنیم. همچنین نگاهی به چرخه عملکرد و تولید سرما در کولرگازی خواهیم داشت.
پیش از خواندن ادامه مطلب در نظر داشته باشید همواره می‌توانید در صورتی که به خدمات سرویس و تعمیر کولرگازی نیاز دارید با شماره تلفن ۴۴۴۵۴۵۹۸-۰۲۱ تماس بگیرید.
فهرست مطالب
چرا اسم کولرگازی انتخاب شده است؟
کولرگازی برخلاف آنچه برخی تصور می‌کنند، به‌هیچ‌وجه از گاز قابل اشتعال (مثل گاز شهری یا مایع) برای خنک‌سازی استفاده نمی‌کند. این دستگاه به انرژی الکتریکی (برق) نیاز دارد تا قطعه‌ای حیاتی به‌نام کمپرسور را راه‌اندازی کند. کمپرسور نیز با فشرده‌سازی یک نوع گاز خاص به‌نام مبرد (که اشتعال‌پذیر نیست و هیچ رنگ و بویی ندارد) در چرخه‌ای دائمی، حرارت محیط را جذب و به بیرون منتقل می‌کند.
نام “کولرگازی” در واقع به‌دلیل بهره‌گیری از گاز مبرد (فریون یا دیگر گازهای سرمایشی) در فرآیند خنک‌سازی انتخاب شده است.
گاز مبرد چیست و چه نقشی در کولرگازی دارد؟
در گذشته از گاز فریون (R22) به عنوان مبرد در کولرگازی استفاده می‌شد، اما با پیشرفت فناوری و برای محافظت از لایه اوزون، امروزه گازهایی مانند R410A یا R32 جایگزین شده‌اند. ویژگی اصلی این گازها آن است که در دمای محیط معمولاً به شکل گاز هستند و وقتی تحت فشار بالا قرار می‌گیرند یا خنک می‌شوند، به مایع تبدیل می‌شوند. این تغییر حالت مداوم (گاز به مایع و مایع به گاز) ستون فقرات کارکرد کولرگازی را شکل می‌دهد:
کمپرسور گاز مبرد را از فاز کم‌فشار به پرفشار می‌رساند.
در کندانسور، حرارت از گاز گرفته می‌شود و آن را به مایع تبدیل می‌کند.
در اواپراتور، این مایع دوباره تبخیر شده و با جذب گرمای محیط، هوای اتاق خنک می‌شود.
سپس مبرد گازی‌شده، دوباره به کمپرسور بازمی‌گردد.
اجزای اصلی کولرگازی و وظایف آن‌ها
کمپرسور
مهم‌ترین بخش در یونیت بیرونی و قلب کولرگازی محسوب می‌شود.
گاز مبرد را از اواپراتور مکش کرده، فشار آن را بالا می‌برد و به سمت کندانسور هدایت می‌کند.
این عملیات فشرده‌سازی نیازمند انرژی برق است؛ بنابراین کولرگازی برای کارکرد خود، برق مصرف می‌کند.
کندانسور
پس از خروج مبرد پرفشار از کمپرسور، وارد کندانسور می‌شود.
کندانسور که از لوله‌های باریک مسی یا آلومینیومی و صفحات خنک‌کننده (فین) ساخته شده، حرارت را به محیط بیرون منتقل می‌کند.
با کاهش دمای مبرد، گاز تبدیل به مایع می‌شود.
شیر انبساط یا لوله مویی
میان کندانسور و اواپراتور قرار دارد.
مقدار دقیق مبرد ورودی به اواپراتور را کنترل می‌کند و باعث کاهش فشار و دمای مبرد مایع می‌شود.
در برخی سیستم‌ها، یک شیر انبساط ترموستاتیک وجود دارد که دقیق‌تر جریان مبرد را تنظیم می‌کند.
اواپراتور
یونیت داخلی کولرگازی که مسئول خنک‌کردن هوای محیط است.
مایع مبرد کم‌فشار در اواپراتور تبخیر می‌شود و گرمای محیط را جذب می‌کند.
یک فن هوای اتاق را از روی اواپراتور عبور می‌دهد و هوای خنک و خشک بیرون می‌دهد.
فن‌ها
فن کندانسور در یونیت بیرونی برای دفع حرارت کندانسور و کمک به خنک نگه‌داشتن مبرد داغ استفاده می‌شود.
فن اواپراتور (بلوور) در یونیت داخلی هوای گرم اتاق را مکش و پس از عبور از سیم‌پیچ‌های سرد خارج می‌کند.
فیلترها و اجزای تکمیلی
فیلتر هوا در یونیت داخلی هوای ورودی را از گردوغبار و ذرات معلق پاک می‌کند.
برد الکتریکی: وظیفه کنترل و هماهنگی عملکرد کمپرسور، فن‌ها و سایر قطعات را دارد.
خازن: جهت راه‌اندازی موتور کمپرسور یا فن، به ایجاد گشتاور اولیه کمک می‌کند.
سنسورها (NTC و پرشرسوئیچ‌ها) برای نظارت بر دمای محیط و فشار مبرد.
لوله تخلیه آب (درین)
در فرآیند خنک‌سازی، رطوبت محیط روی اواپراتور تقطیر می‌شود. آب حاصل باید از طریق شلنگ یا لوله مخصوص تخلیه شود تا به محیط داخل نشت نکند.
نحوه کارکرد کولرگازی
مکیدن هوای گرم اتاق توسط فن داخلی: فن بلوور از طریق فیلتر، هوای محیط را به داخل یونیت می‌کشد.
عبور هوا از اواپراتور: مبرد مایع در اواپراتور در فشار پایین تبخیر می‌شود و گرمای هوای عبوری را جذب می‌کند. هوا خنک و رطوبت آن هم بخشی کاهش می‌یابد.
خروج باد سرد: هوای خنک شده دوباره به اتاق دمیده می‌شود.
مکش مبرد گازی توسط کمپرسور: مبرد تبخیر‌شده با دمای کمی سرد به کمپرسور وارد می‌شود.
فشرده‌سازی مبرد: کمپرسور با مصرف برق، فشار و دمای مبرد را بالا می‌برد.
خروج مبرد داغ به کندانسور: در یونیت بیرونی، کندانسور از طریق فن حرارت گاز را دفع کرده و مبرد تبدیل به مایع خنک‌تر می‌شود.
تنظیم فشار و دبی مبرد در شیر انبساط: مایع پرفشار از طریق این بخش به سمت اواپراتور می‌رود و آماده تبخیر مجدد می‌شود.
این چرخه به صورت مداوم تکرار شده و دمابه‌دم هوای اتاق کاهش می‌یابد تا به تنظیم دمای مطلوب برسد.
کولرگازی با برق کار می‌کند یا گاز قابل اشتعال؟
پاسخ روشن است: کولرگازی از برق استفاده می‌کند تا کمپرسور و فن‌های خود را راه‌اندازی کند. نام کولرگازی به‌خاطر استفاده از گاز مبرد (فریون و …) در چرخه خنک‌سازی است، نه گاز شهری یا LPG. این گاز (مبرد) اشتعال‌پذیر نیست و هیچ نقش سوختی ندارد؛ صرفاً وظیفه جذب و انتقال حرارت دارد. بنابراین اگر پرسیده شود: “کولرگازی گاز شهری می‌سوزاند یا با برق کار می‌کند؟” باید گفت: صددرصد به برق متکی است. به همین دلیل در صورت قطعی برق، کولرگازی عملاً کار نخواهد کرد حتی اگر گاز مبرد کاملاً شارژ باشد.
مزیت‌های چرخه تبرید و استفاده از گاز مبرد
راندمان بالا: سیکل تبرید تراکمی با استفاده از مبردهایی مانند R410A یا R32 اثر خنک‌کنندگی بالایی دارد و در مدل‌های اینورتر، مصرف برق نیز کاهش می‌یابد.
عدم مصرف سوخت فسیلی: برخلاف تصور، کولرگازی از گاز شهری استفاده نمی‌کند و تولید آلاینده‌های ناشی از احتراق نداشته، اثرات کمتری بر آلودگی هوا دارد (جز تأمین برق از شبکه سراسری).
امکان گرمایش: بسیاری از مدل‌های کولرگازی دارای حالت Heat Pump هستند که با معکوس کردن سیکل تبرید، می‌توانند در زمستان نیز گرمایش ایجاد کنند.
نکات مهم در استفاده صحیح از کولرگازی
سرویس دوره‌ای: هرچند ماه یک‌بار فیلترهای هوا را تمیز و در صورت نیاز کویل اواپراتور و کندانسور را شستشو دهید.
بررسی نشتی گاز مبرد: کمبود مبرد باعث فشار بر کمپرسور و افزایش مصرف برق می‌شود. با مشاهده نشانه‌هایی مثل افت سرمایش یا یخ‌زدگی لوله‌ها، حتماً نشتی را چک کنید.
انتخاب ظرفیت مناسب: اگر ظرفیت کولر برای متراژ زیاد یا خیلی کم باشد، کمپرسور تحت‌فشار اضافی قرار می‌گیرد و راندمان پایین می‌آید.
محافظ برق: برای جلوگیری از آسیب به برد یا کمپرسور در نوسانات ولتاژ، استفاده از استابلایزر یا محافظ برق توصیه می‌شود.
محل نصب یونیت بیرونی: سعی کنید یونیت بیرونی در جریان هوای آزاد و مکانی دور از تابش مستقیم شدید آفتاب باشد تا دفع حرارت بهتر صورت گیرد.
شارژ گاز به‌موقع: اگر کاهش برودت حس کردید یا گاز نشت کرده، پس از رفع نشتی، دستگاه باید وکیوم شده و مجدداً با مقدار دقیق مبرد شارژ شود.
کولرگازی به‌رغم نامش از برق برای راه‌اندازی کمپرسور و فن‌ها بهره می‌گیرد، نه گاز شهری یا هر سوخت فسیلی دیگر. این دستگاه با گردش گاز مبرد (که در دماهای معمولی بیرونی، قابل اشتعال نیست) در چرخه تبرید، می‌تواند فرآیند خنک‌سازی هوا را انجام دهد. در این چرخه، کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور نقش اصلی دارند. کولرگازی‌ها علاوه بر تأمین سرمایش در تابستان، در بسیاری از مدل‌ها دارای عملکرد گرمایشی هم هستند که با معکوس کردن روند طبیعی خنک‌کنندگی، گرمای محیط را تأمین می‌کنند.
دریافت خدمات سرویس و تعمیر کمپرسور کولرگازی – ایران صنعت تاسیسات
در صورت نیاز به نصب، سرویس یا تعمیر کولرگازی، شرکت ایران صنعت تأسیسات با سال‌ها تجربه و بهره‌گیری از متخصصان حرفه‌ای، خدمات زیر را ارائه می‌دهد:
نصب اصولی انواع کولرگازی (اسپیلت، پنجره‌ای، ایستاده) همراه با محاسبه دقیق ظرفیت متناسب با فضا
سرویس دوره‌ای شامل شستشوی کندانسور، اواپراتور، تعویض فیلتر هوا، بررسی گاز مبرد و کنترل اتصالات الکتریکی
تعمیر تخصصی کمپرسور و برد الکترونیکی، رفع نشتی گاز مبرد، تعویض خازن و قطعات مصرفی با ارائه یکسال ضمانت کتبی
مشاوره رایگان در انتخاب مدل کولرگازی برای شرایط اقلیمی و متراژ متفاوت
با سپردن نصب و تعمیر کولرگازی به ایران صنعت تأسیسات، می‌توانید از عملکرد بهینه، کاهش مصرف انرژی و کارکرد ایمن دستگاه خود لذت ببرید.
در صورت نیاز به سرویس، تعمیرات یا مشاوره فنی با ما تماس بگیرید: ۴۴۴۵۴۵۹۸-۰۲۱
Related Posts
24 فروردین 1404
علائم سوختن کمپرسور کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها
4.1 (15) علائم سوختن کمپرسور کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها کمپرسور را می‌توان قلب سیستم…
20 فروردین 1404
چرا بدنه کمپرسور برق دارد؟ بررسی دلایل و راهکارها
4.4 (15) چرا بدنه کمپرسور برق دارد؟ بررسی دلایل و راهکارها بسیاری از کاربران کولرگازی…
18 فروردین 1404
علت یخ زدن لوله‌های کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها
4.4 (12) علت یخ زدن لوله‌های کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها یکی از مشکلات متداول…
17 فروردین 1404
چرا پنل داخلی کولرگازی روشن نمی‌شود؟ بررسی دلایل و راهکارها
4.5 (12) چرا پنل داخلی کولرگازی روشن نمی‌شود؟ بررسی دلایل و راهکارها کولرگازی در فصل‌های…
