علت روغنریزی کولرگازی: بررسی و راهکارهای پیشگیری
کولرگازی یا همان اسپیلت، دستگاهی الکترومکانیکی است که از اجزایی همچون کمپرسور، کندانسور، اواپراتور و مجموعه‌ای از لوله‌ها و اتصالات تشکیل شده است. در این ساختار، وجود روغن (روغن مخصوص سیستم‌های تبرید) برای روان‌کاری قطعات داخلی، کاهش اصطکاک و محافظت در برابر خوردگی بسیار حیاتی است. اما گاهی در شرایطی خاص، روغنریزی کولرگازی اتفاق می‌افتد که می‌تواند عملکرد و عمر مفید دستگاه را تحت تأثیر قرار دهد. دیدن لکه‌های روغن در اطراف لوله‌ها یا یونیت خارجی، هرچند نامتعارف، نشان‌دهنده‌ی مشکلی است که اگر به‌موقع شناسایی و رفع نشود، ممکن است به خرابی‌های جدی‌تر و هزینه‌های بالاتر منجر گردد.
فهرست مطالب
روغن کمپرسور چیست و چرا ضروری است؟
در سیستم تبرید کولرگازی، کمپرسور به عنوان قلب مدار عمل می‌کند و باید مبرد را فشرده و به جریان وادارد. کمپرسورهای روتاری، اسکرال یا پیستونی که در کولرها به‌کار می‌روند، برای جلوگیری از اصطکاک بیش‌ازحد، حرارت و خوردگی، نیاز به روغن‌کاری دقیق دارند. روغن کمپرسور همراه با مبرد در بخش‌هایی از سیکل جریان دارد اما عمدتاً در کمپرسور باقی می‌ماند. اگر روغن به هر دلیلی از سیستم خارج شود (نشت)، کمپرسور روان‌کاری کافی نخواهد داشت و ممکن است به سرعت فرسوده یا بسوزد.
فواید روغن در سیستم تهویه مطبوع
روان‌کاری قطعات: جلوگیری از سایش روتور، پیستون یا سایر قطعات متحرک داخلی.
محافظت در برابر خوردگی: با پوشش‌دادن سطوح فلزی، آن‌ها را در برابر تماس مستقیم با رطوبت یا آلاینده‌ها محافظت می‌کند.
کاهش صدای کارکرد: روان بودن قطعات متحرک، باعث آرام‌تر شدن صدای کلی دستگاه می‌گردد.
کمک به انتقال حرارت: حضور روغن به‌صورت محدود در سیکل، گاهی به تنظیم بهتر دمای بخش‌های کمپرسور نیز کمک می‌کند.
جلوگیری از خرابی زودرس: کاهش اصطکاک، منجر به طولانی‌تر شدن عمر قطعات می‌شود.
دیدن لکه‌های روغن در اطراف لوله‌ها یا یونیت خارجی، نشان‌دهنده‌ی مشکلی است که اگر به‌موقع شناسایی و رفع نشود، ممکن است به خرابی‌های جدی‌تر و هزینه‌های بالاتر منجر گردد.
دلایل اصلی روغنریزی در کولرگازی
روغنریزی کولرگازی اغلب در بخش‌هایی مانند لوله‌های رفت‌وبرگشت مبرد، کمپرسور یا اتصالات لحیم‌شده دیده می‌شود. در ادامه، علل شاخص این پدیده را بررسی می‌کنیم.
نشتی و فرسودگی لوله‌ها: اگر لوله‌های انتقال مبرد و روغن، در اثر لرزش یا گذشت زمان دچار ترک و سوراخ ریز شوند، روغن کمپرسور همراه با مبرد به بیرون نشت می‌کند.
آسیب فیزیکی به لوله‌ها: گاهی ضربه یا فشار خارجی حین نصب یا پس از آن می‌تواند منجر به خرابی اتصالات شود.
خراب شدن کمپرسور: اگر کمپرسور نیم‌سوز یا واشرهای داخلی‌اش معیوب گردد، روغن از بدنه کمپرسور یا دور شفت بیرون تراوش می‌کند.
نصب غیراصولی: استفاده از لوله‌های نامرغوب، لحیم‌کاری ضعیف یا خم‌کردن غلط لوله‌ها ممکن است با اندک لرزش، محل اتصال را باز کرده و منجر به روغنریزی شود.
پیامدهای روغنریزی عبارت‌اند از: کاهش مقدار روغن در کمپرسور، افزایش اصطکاک و در نهایت آسیب دیدن موتور کمپرسور یا کاهش کارایی خنک‌کنندگی. همچنین سطح روغن پایین، ریسک خرابی سریع یا تولید صداهای غیرمعمول را بالا می‌برد.
| سوال | جواب |
|---|---|
| روغن در کولرگازی چه نقشی دارد؟ |
– روان‌سازی قطعات برای کارکرد بهتر – محافظت در برابر رطوبت یا زنگ‌زدگی – کاهش صدای حین عملکرد – انتقال حرارت موثر جهت افزایش راندمان – پیشگیری از فرسودگی سریع قطعات |
| چرا لوله‌های کولرگازی روغنریزی می‌کنند؟ |
– نشتی یا فرسودگی در لوله‌ها – آسیب فشاری و ترک در اتصالات – خرابی و مشکل کمپرسور |
| چگونه از نشت روغن اسپیلت جلوگیری کنیم؟ |
– استفاده از لوله‌های باکیفیت – نصب صحیح و اصولی لوله‌ها – سرویس و بازدید دوره‌ای از سیستم – بررسی منظم ارورهای دستگاه – تعویض منظم روغن کمپرسور |
روش تشخیص روغنریزی کولرگازی
مشاهده لکه روغن یا چربی در اطراف اتصالات لوله: رنگ لکه می‌تواند شفاف یا متمایل به قهوه‌ای روشن باشد، معمولاً چسبناک یا روغنی است.
ایجاد بو: گاهی روغن تبخیرشده با مبرد بوی خاصی دارد، یا محیط نزدیک کندانسور بوی روغن پیدا می‌کند.
کاهش سرمایش یا گرمایش: با نشت روغن، مبرد هم ممکن است فرار کند. در نتیجه کاهش راندمان خنک‌کنندگی یا گرمایش هویدا می‌شود.
صدای کمپرسور: در صورت کمبود روغن، کمپرسور صدای تق‌تق، خرخر یا اصطکاک بیشتری پیدا می‌کند.
اقدامات لازم پس از مشاهده روغنریزی
خاموش کردن کولر: ادامه کار دستگاه با روغن کم، ریسک سوختن کمپرسور را بالا می‌برد.
بررسی نشتی‌های احتمالی: از کف صابون یا ابزارهای الکترونیکی (ترکیب با گاز مبرد نشتی‌یاب) برای پیدا کردن منبع نشتی بهره ببرید.
جوشکاری اتصالات و تعویض لوله‌های معیوب: چنانچه ترک یا شکستگی یافت شود، باید جوشکاری مس و برنج با مهارت انجام شود.
کنترل سطح روغن کمپرسور: در کمپرسورهای قابل شارژ، گاهی نیاز به افزودن روغن سازگار با مبرد وجود دارد. در مدل‌های سایلنت یا اسکرال، روش‌های تخصصی‌تر اعمال می‌شود.
شارژ مجدد مبرد: در صورت نشت روغن، احتمال نشت مبرد نیز بالاست؛ بنابراین باید فشار دستگاه و میزان گاز را اصلاح کرد.
روش‌های جلوگیری از روغنریزی کولرگازی
استفاده از لوله‌های مرغوب
کیفیت لوله مسی (ضخامت و درجه خلوص مس) و نوع جوشکاری در مقاومت به فشار و لرزش بسیار مؤثر است. لوله‌های ارزان یا نازک ممکن است در مواجهه با فشار کمپرسور یا لرزش‌های فصلی دچار ترک و نشتی شوند.
نصب اصولی
تنظیم طول و خم لوله: خم‌های تیز و ناهموار، احتمال ترک‌خوردن موضعی را افزایش می‌دهد. باید از دستگاه خم مخصوص استفاده کرد.
عدم قرارگیری لوله در مسیر ضربه: حین نصب در کف یا دیوار، نباید در معرض ضربه فیزیکی قرار گیرد.
سرویس و بازدید فصلی
بررسی بصری خطوط لوله: اگر با روشن‌شدن دستگاه، لکه روغن جدیدی دیده شود، سریع اقدام به نشتی‌یابی کنید.
بازدید فشار گاز: افت فشار گاز نشانه نشت مبرد و روغن است. با ثبت دوره‌ای فشار دستگاه می‌توان زودهنگام نشتی را کشف کرد.
چک کردن خطاهای سیستم
بسیاری از کولرهای گازی دارای برد هوشمند با قابلیت تشخیص ارورهای کمبود مبرد یا خطاهای فشارند. بررسی این ارورها می‌تواند از نشتی گسترده جلوگیری کند.
تعویض منظم روغن
در برخی مدل‌های بزرگ نیمه‌صنعتی یا VRF، تعویض دوره‌ای روغن کمپرسور طبق دستورالعمل کارخانه جزئی از برنامه نگهداری است. اگر روغن زمان زیادی در دستگاه بماند و کیفیتش افت کند، احتمال فرسودگی کمپرسور و نشت افزایش می‌یابد.
تأثیر روغنریزی بر عملکرد کولرگازی
کاهش راندمان خنک‌کنندگی: روغن نشت‌شده اغلب با بخشی از مبرد همراه است؛ کاهش مبرد به معنای افت چشمگیر سرمادهی.
افزایش صدای کمپرسور: نبود روغن کافی اصطکاک را بالا می‌برد و منجر به صداهای زوزه یا تق‌تق کمپرسور می‌شود.
خطر سوختن موتور کمپرسور: اگر بیش‌ازحد روغن از دست برود، حرارت درونی کمپرسور بالا رفته و احتمال نیم‌سوز شدن سیم‌پیچ یا قفل مکانیکی (Rotary Lock) وجود دارد.
احتمال گرفتگی مدار: گاهی روغن در نقاطی از مدار تبرید رسوب می‌کند و افت فشار یا نامنظمی جریان مبرد را در پی دارد.
آیا در همه کولرهای گازی، احتمال روغنریزی وجود دارد؟
بله، ولی شدت و احتمال بروز آن بسته به کیفیت ساخت، نوع کمپرسور، نحوه نصب و نگهداری متفاوت است. مثلاً در سیستم‌های جدید اینورتر که از کمپرسور اسکرال یا BLDC استفاده می‌کنند، اگر نصب صحیح باشد، احتمال نشت کمتر از مدل‌های قدیمی است. اما استفاده نامناسب یا ضربه نیز ممکن است در کولرهای جدید هم نشتی ایجاد کند.
آیا روغنریزی همیشه به معنای تعویض کمپرسور است؟
خیر. در بسیاری موارد، نشت روغن از لوله یا اتصال لحیم‌شده رخ می‌دهد و کمپرسور آسیبی ندیده است. با جوشکاری محل ترک و جبران روغن و مبرد، مشکل رفع می‌شود. تنها در صورتی که کمپرسور خرابی داخلی داشته باشد (خراب‌شدن سیت‌ها، اورینگ‌ها، واشرهای شفت)، لازم است تعمیر یا تعویض کمپرسور انجام شود.
دریافت خدمات تعمیر کولرگازی از ایران صنعت تأسیسات
در صورت مشاهده لکه‌های روغن در محل اتصالات کولرگازی، یا افت راندمان و صدای ناگهانی کمپرسور، پیشنهاد می‌شود به ایران صنعت تأسیسات مراجعه نمایید. مجموعه ما با سال‌ها تجربه در تعمیر و نگهداری انواع اسپیلت، قادر است:
نشتی‌یابی دقیق و جوشکاری حرفه‌ای لوله‌ها
شارژ مبرد و روغن به میزان دقیق و مطابق استاندارد کارخانه
تعمیر یا تعویض کمپرسور در صورت خرابی اساسی
ارائه ضمانت کتبی یکساله برای تعمیرات انجام‌شده
با سپردن امور نصب و سرویس دستگاه به ایران صنعت تأسیسات، خاطری آسوده از سلامت کولرگازی خود داشته باشید.
در صورت نیاز به سرویس، تعمیرات یا مشاوره فنی با ما تماس بگیرید: ۴۴۴۵۴۵۹۸-۰۲۱
Related Posts
26 فروردین 1404
کولرگازی با چی کار میکنه؟ آشنایی با نحوه عملکرد و اجزای اصلی
4.5 (16) کولرگازی با چی کار میکنه؟ آشنایی با نحوه عملکرد و اجزای اصلی وقتی…
24 فروردین 1404
علائم سوختن کمپرسور کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها
4.1 (15) علائم سوختن کمپرسور کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها کمپرسور را می‌توان قلب سیستم…
20 فروردین 1404
چرا بدنه کمپرسور برق دارد؟ بررسی دلایل و راهکارها
4.4 (15) چرا بدنه کمپرسور برق دارد؟ بررسی دلایل و راهکارها بسیاری از کاربران کولرگازی…
18 فروردین 1404
علت یخ زدن لوله‌های کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها
4.4 (12) علت یخ زدن لوله‌های کولرگازی: بررسی دلایل و راهکارها یکی از مشکلات متداول…
